Alcumes da Illa de Arousa

Coa licencia e cumprimentos debidos recollemos o testigo deixado pola nosa amiga Helena a propósito do seu estupendo traballo no blog “Na Illa” de rexistro e inventario dos alcumes cós que os Carcamáns nos vimos “agasallando” mutuamente dende sempre, e que tanto axudan a enriquecer a convivencia e idiosincrasia da nosa comunidade. Grazas Helena, agardamos que sexa do teu agrado este novo pulo que tentamos darlle á túa idea.

alcumes da Arousa

Como poderedes ver xa temos coma area deles, pero semellan un pouquiño orfos así, únicamente pendurados nunha fría lista, polo que áparte de seguir incorporando novas entradas, ocórresenos que sería moi interesante que os foramos completando engadíndolle árrente de cada alcume a súa historia particular, ben sexa recuperando a súa orixe, algún conto, ou calquera curiosidade relacionada, que de seguro hai moitas “voando” por aí...

Cremos que isto contribuiría a enriquecer este proxecto facéndoo si acaso un pouco mais divertido...

Na procura dese divertimento puxemos tamén os enxebres debuxos do noso colaborador e amigo Benito Iglesias representando algúns destes alcumes ben coñecidos por todos, traballo que fondamente agradecemos ó autor, e dos que recomendamos unha “navegación” minuciosa polo seu contido, por si se atopa algunha sorpresa inesperada...

En fin, que estamos certos de que aínda faltan moitas entradas nesta xa longa colección, así que gostaríamos da colaboración de todos a traveso dos comentarios para que xuntos a vaiamos completando, o que por adiantado agradecemos.

Un saúdo pandulleiro a tódolos Carcamáns, e velaí vai a listaxe...

-A- ABILLEIRA (da); ABUELO; ADELAIDA (de); ACEIRO; AGHUSTINA-DE-ARAGHON; ALBAÑIL (do); ALBORADA;

ALBORIOS (OS): Un dia dixeronlle o pai, eres grande coma un Alborio, e asi lle quedou a el e os fillos.
ALEMAN (O); AMALIA (de); ARNEIRON; AROUSA; ARTES (de); ARTISTA; ASTURIAN; AYALA;

-B- BABOSO; BAILA CÓ CAN; BALÁN; BALEIRO/A; BARACA; BARBAS; 

BARBORECHA: nome de paxaro, ferreiriño real.

BARETA; BARRERAS; BARROS (de); BARTULA/O; BAUTISTA; BERRECHO; BIEITA; BIQUETE; BOCA DE RAIA; BOCA GRANDE (de); BOCADILLO (O); BOLONA; BORIA; BORRACHO; BRIGIDA (DE); BRUXO; BUQUE (o);

BURATOS NO CÚ: tamén existe a variante "Buratiño no cu".

BURÉ; BURRA (da); BUSCAMANADAS;
-C- CABESA DE MISTO; CABESA DE OURO; CABESA DE PORRÓN; CABESA TORTA; CABESÓN; CABIRTO; CABO DA CRUZ; CACÁ (de); CACHACHA; CACHALOTE; CACHARRETA;

CACHÉ: Tén a súa orixe nunha broma dos amigos de Manolo o Tuquiño a propósito dos irmáns "Caché" que eran de Catoira e que xogaron no Céltiga na década dos 80. Polo menos pasou ó fillo mais vello.
CACHERÍA; CACHERUDO; CACHIÑAS; CACHOLO;

CACHOPO: Aínda que para nós é mais coñecido polo nome do bar, o  apodo parece ser que xa tén mais de cen anos, polo que xa vén dos antepasados do defunto de Ramón o Cachopo. Tamén existe o apodo "Cachopa", pronunciado coa "o" aberta, referido a outra xente diferente á anterior.

CACHORRO; CADELO; CÁDIZ; CADÓRNIGA; CAEIRO/A;

CAJANORTE: tamén existen as variantes Cagha na horta e cagha norta.

CAJA PEIDIÑOS; CAJALLÓN/A; CAJOÑANA; CAÍÑO; CALECO; CALDEIRADA; CAMARIÑAS; CAMAXIÑAS; CAMBADÉS; CAMBADOS; CAMISETA;

CAMOUCO: alcume que lle foi dado a un veciño, cando indo para Vigo lle chamou a un con "camouco". Segundo o seu neto Moncho o Camouco, un camouco é un con grande que vela (non queda tapado) nas mareas vivas.

CAMPANEIRO; CAMPECHANO; CAMPEÓN;

CAMPIÑO: apodo tomado do nome do bar familiar.;

CAMPOSANTOS; CAMULO; 
CANALEJAS; Ten a orixe nun buque cañonero da guerra civil do bando nacional e como o aludido tiña un rango militar pois e probable que lle chamasen por ese motivo 
CANARIO; CANCELA (da); CANGALLO; CANGRENA; CANON; CANTANAIGHLESIA; CANTEIRÁNS; CANTEIROS (Os); CANTINA (DA);  CAÑITAS; CAÑÓN;  CAÑOTO; CAPILLERA; CAPITAN; CAPRICHO/A; CARACOLA; CARALLADA; CARALLOS (dos); CARBURO; CARDIÑA (A);  CARETAS; CARIÑOSO/A; CARIOCA; CARLOTA (de); CARME DE LUTO (de); CARMUEJA; CAROLINA (de); CAROLADA (da); CARRÁN/A; CARRANDÁN; CARREIRÁN; CARREÑO; CARRETERA (DA); CARRILEÑA; CARRILLO; CARROUCHEIRA; CARTAGENA; CARTAROLA; CARTEIRO; CARTUCHA; CASANOVA; CASICO; CASTELO; CASULA; CATAÑÉ; CATARRO Ó CÚ; CEBOLA; CAXONA; CELIA (de); COBAS (de); COBECHO; COITELO (O); COLÓN; COMOXO; COMPAÑERO; CONÁN; CONEXO/A; CONS (dos); CONTRAMESTRE; CORAL; CORASÓN DE VACA; CORCOÑO/A; CORDOBÉS;
CORÓN; CORONA; Teñen a súa orixe no veciño pobo homónimo en Vilanova, e puxéronllo a Manolo e a Lola porque a súa nai era orixinaria dalí.
CORRE QUE CHOVE; CORTA TETAS; CORUÑA; CORVO; COSCÓS; COSTILLA; COTANXO;
COTELO;  Ó Sr. Juan o Cotelo faltabanlle varios dedos dunha man que os perdeu na guerra, daí o alcume que lle quedou.
COXO; CRIADO/A; CRUDA; CUALDA; CUBANO; CUICO; CULLEREIRA; CUNCHA; CURRÁS (de); CURUXO/A; CUSCULA; CUSPIENDA

alcumes-1 Benito Iglesias

 
-CH- CHABOLEIRO/A; CHALEQUES; CHAMACO;  CHAMEIRA; CHANA; CHARRONI; CHAROL; CHATO; CHASQUIÑO; CHEÍÑO; CHEPA; CHICA-DE-BOIRO; CHICA-POSAS;
CHIN CHIN; Parece que llo puxo seu pai, de cando se  ía pescar con TNT o estoupido oiase algo así como "shin-shin" e o preguntarlle que era eso que se oia o pai acabou por chamarlle así.
CHINO; CHICHIRICA; CHIÑA; CHIÑO; CHIQUITA; CHIRIVITA; CHISPA; CHOCO/A; CHOIADA; CHOLA; CHOPO; 
CHOULO; cando tiña 10 anos na pasantia do vran que daba Segundito o lado da fabrica de Alipio un dia Segundito xogando comigo nunha rede que tiña detras da mesa estaba eu sentado encima del e dixome "sacate xa que eres mais pesado que un chouriso no estomago", e todos que estaban na pasantia pois choulo pahi choulo pahla. 
CHOUPAN/A; CHOUSA; CHUCARRIA; CHULAS; CHULO; CHURRERO;
-D- DELIA (de); DOCTOR; 
-E- ELISA (de); EMBUSCA; ENCARNADIÑO; EPI; ESCAMEIRA; ESCORA; ESCORDADO; ESPAÑOL; ESPIÑEIRO (de); ESQUELETO; ESTRUCHA;
-F- FALDRÁN; FANXÓN; FARO (do); FARRAPOS; FARRUCO; 
FEITIÑO; Seica era un home moi ben parecido, rubio e de ollos verdes, e daí lle ven o apodo, (seguramente posto por algunha moza da época). 
FERREIRIÑO; FERREIRO/A;
FERROLLA; O alcume parece que deriva do apelido orixinal da familia, que era "Ferrol"
FERVENSA; FINA (de); FISTERRÁN; FLECHA; FLOR DE TOXO; FODECADELAS; FODE DE PÉ; FOJETEIRO; FOJONERO; FONFONA;
FORMIJA (da); Puxéronlle este alcume a unha veciña porque era moi pequeniña, e ó entrar na taberna colábase entre a xente e non se vía. 
FORSUDO; FRANSÉS; FRATELO; FURABOLOS; FURIA; FURÓN/A;
-G- GARDEL; GHALO PILRADO; GHALVAO; GHARBOSA; GHANSOMINA; GHASPETA; GHATUNO; GENARIÑO; GHITARRISTA; GHOBERNO (do); GHODOS; GHRADÍN; GHRASIA (de); GHUARDIÁN; GORDIÑO/A; GRAÑOLA; GUERINI; 
-H- HELADERO; HOMIÑO DO TEMPO; 
-J- JABÁN; JALATEA; JALIÑA; JALISCO; JANOFA; JANXOIA; JARAMILLO; JASÁN; JASIOSAS (DAS); JEMELA; JOMEINI; JOLO/A; JOJÓ; JOUCHO; JUAPO/A; JUDAS; JUESO; 
-K- KARATECA;
-L- LABORA; LAPIDO; LAROTE; LARÚ; LAXES (das); LAXIÑAS; LEGRÁ; LERIO; LOLO BARRERAS; LORCHIÑO; LORITO; LOROLA; LOUSAME; LUGHESA; LURA;   
-M- MACHADAS; MACHICHAS; MACHOTE; MAGHEIRA; MALA SUERTE; MAMPORRO; MANASCA;

MANCHADO: o alcume orixinal recibiuno o sr. Francisco, que tiña unha mancha conxénita na cara. Logo, herdaron o apodo os seus fillos.

MANGURRILLA; MANUELIÑO (de); MARICÓN; MARIÑEIRO; MARQUÉS/A; MARTIÑÁN; MASCATO; MASQUÍN; MATAPAN; MATUTE; MECO/A; MELALLO; MELENAS; 

MERDA PA ÉL: Parece ser que nun principio foi “merda pa mín”, porque era unha frase que sempre tiña na boca, pero cando a xente quería falar del, non lle gustaba moito dicilo en primeira persoa, e cambeouno polo que lle quedou.

MEXA GHATIÑOS: o home que recibiu este apodo xa morreu e non tivo fillos.

MEXONA: apodo dunha muller que vivía xunto a igrexa, tamén coñecida como Pepa de Ramos. De complexión forte e bo corazón. Vendía encarnada.

MICHELÍN; MIJALLA; MILHOMES; MILLANA; MILUCA (de); MINDIOLA; MINGACHO; MISS AROSA; MISTELA; MIXIMILÍN; MOMELLA; MONA (da); MONACHA; MONCHUCO; MONTACABUXAS; MONTAÑA; MONXIÑO; MORA (DA); MORAÑA; MORENA; (da); MORGAN; MORMA; MORNERA; MUÍÑO DO VENTO (do); MUJICA; MULLERIÑA; MUNICIPAL; MUXICO;
-N- NAMURA; NICHO (do) 
-P- PACURRO; PACHEIRA; PACHOCHO; PACHOLO; PALERO; PALLASO; PALLIÑAS; PALMEIRÁN;

PALOMO: o alcume orixinario é "paloma". Puxéronllo a Juan Santiago, sendo un rapaz, comparándoo cunha "palomiña".

PAMPLONA; PANADEIRA/O; PANCHO (de); PAN DE MILLO; PANDOLFO/A; PANTOMINA; PAPI; PAPIANA; PAQUERA; PAPÁ PEQUENO; PAPURSIA; PAREXO; PAREXIÑO; PARRAMATAS; PARRANDERO; PARRAXO; PARRILLERA; PARROMEIRA; PARSIFAL; PASTELERO; PASTOR; PATAQUEIRO; PATACÓN; PATARAÑA; PATELUDA; PATIÑA; PAXARO; PÉ DE BICA; PEDROUSOS (DE); PEIDEIRA; PEIDIÑOS; PEINADO; PEJO; PELADO; PELEXUDO; PELOS BLANCOS; PEPA RAMONA; PEPITIÑA; PEPONA; PERA; PERGISA; PERILLUCO; PERNAS TORTAS; PÉS GHRANDES; PESCADOR/A; PESETA; PETOTE; PETRA (de); PÍCARO; PIARDA; PICHINO; PICHOLREIRA; PICHÓN; PIELES; PILDRICHAS; PILILO;
PILOTO; A Siña Manuela do Piloto foi alcumada así porque seu pai fora piloto nos antigos barcos de vela.
PILRADO; PIMPOLLO; PINCHAUVAS; PINCHEIRO; PINGA; PINGUI; PINOS (dos); PIONONO/A; PIOTA; PIRATA; PIRI; PIRILLA; PIROCAS; PISAMARRÓN; PISCO; PISPARRA; PISTÓN; PLAÍÑAS; PLANCHAMAJORRA; POCHO; POLITIQUEIRA; POMBIÑA; POR FORSA; PORRO/A; PORTÓN; POUQUIÑO; PORRÁNS; 
PREJISO/A; Puxéronllo a José (o Prejiso) porque era dunha aldea ou parroquia de Rianxo que se chama "A Prejisa"  
PROA (de); PROVINSIA (DA); PUEBLA (DA); PUGHA; PULGHA; PUPÚ;PUPULA;

Alcumes-2 de Benito Iglesias

-Q- QUIQUINA;
-R- RABISO; RACANO; RACHA; RAMBLA (da);  RAMONIQUIÑA; RANA; RATO; REBOEIRA; REBOIRA (da); REBORDIÑO; REINA ; REIPEDRO; REISIÑO; RELA (DA); REPOLO; REQUISA; RETENIDA; RETRERA; REVOLTA (da); RIANXEIRA; RIANXO (O); RICA;  RICARDIÑO (de); RICHO; RILLERA; ROCHE; ROXO; RUAL; RUBIO/A; RULA; RUSO;
-S-  SABÚ; SALADINA; SALDAÑA; SALGA; SALTA FOJEIRAS; SAMARO/A; SAMBORO/A; SANROQUIÑA; SANTORO; SANTOS (de); SAPATEIRO; SAPO; SARAMOÑA/O; SEISDEDOS; SENSESTAS; SEÑORITAS; SESÉ; SETE CARROS; SOLAPA; SOLDADA; SOLLA; SOROLLOTO; SOTA; SOTELO; SUMARINO;
-T- TALANGUERA; TARSÁN; TASO; TEJERO; TENIENTE; TESTA; TESTARELLA; TETO; TEXIÑA; TIMÓN; TOMBIÑOS;

TORDILLO: chamábanlle así a un home que vivía onda a igrexa. A muller herdou o alcume de "tordilla", e aínda se usa para denominar á filla e netos.

TOROLLA; TOTOLLÓN; TOUCEDA; TRANTRÁN/A; TREVIÑO; TREVÓN; TRILLO; 

TRINTAMIL: puxeronllo porque sempre disia que trintamil pesetas fasias todo-los días el a cajar,que por menos non desamarraba a embarcasion ,e asi lle quedou. 

TRINTROLO; TRONADORA; TROPESÓN; TROULO;

TUQUIÑO; Disque o alcume vén dun antepasado polbeiro ó que lle chanchou un polbo levándolle un cacho e deixándolle o dedo "tuco", daí o resultado final.

 TURUDO; TURRÚ;
-V- VAQUERO; VALENCIANO/A; VELERO; VENTUROSA; VILABOA; VILANOVIÑA; VINAGRILLO;

VINTEDOUS; Disque foi "bautizado" con este numérico alcume logo dun dos clásicos debates entre os mozos en canto á lonxitude da "vara do rasto" de cada ún... Probablemente fose o gañador do concurso, pois foi precisa a inmediata inmortalización do récord acadado.

VISCAYA; VITAMINA; VITOLO; VIVALAMOR; 

-X- XATAIO; XIBEIRA; XIL RIOS; XILO; XOUBA; XUDÍO; XUREL/A

-Z- ZAMORA; ZORRITO;

Coma estupendo colofón a esta listaxe de alcumes, aquí vos deixamos unha LIGAZÓN Ó PROGRAMA "DE QUÉN VÉS SENDO"? da TVG o 26-01-2014.

O dito, si tendes algún que aínda non está na lista, ou algunha historia relacionada con calquera, non dubidedes en facérnola chegar a traveso dos comenarios.