O encascado, un traballo prá historia





Ata finais dos anos 60 as redes eran de fío de fibras naturais, de algodón, liño, cáñamo… Cando se produxo a chegada dos fomentadores cataláns coas súas novas técnicas de salga e pesca, trouxeron con eles o tratamento das redes tal e como se levaba facendo nas costas levantinas dende séculos...



Unha desas técnicas era a do "encascado", que consistía na cocedura dos panos e redes nun "caldo" a base de caropas de pino, o que lle daba unha consistencia e durabilidade óptimas a aqueles aparellos de pesca feitos de fibra vexetal natural. Este tratamento tamén se facía coas velas e mais coas nasas, que daquela usábanse acotío nas faenas do mar. Como se adoitaba darlle este mantemento varias veces no ano, había que andar lixeiro pra pedi-la mellor vez (como logo veremos) neste proceso coa que levar os aparellos nas mellores condicións.

Coma tódolos barcos, achegábase a terra o "Amalia" e o seu patrón, o Siñor Ramón, aproveitaba pra lle dar ordes á tripulación de que antes amarrar tiñan que baldexa-la rede, para entregala en condicións apropiadas na de José María Patón, onde xa tiñan a vez collida pra encascala primeiro, e despois ser repasada polas atadoras.


a Caldeira de encascado
Na parte de atrás da taberna de Patón, tiñan o cascadeiro, dotado dunha caldeira e varias pías diferentes. A Caldeira, estaba composta por un lar revestido por ladrillos refractarios sobre os que se situaban un caldeiro de cobre cunha capacidade duns catrocentos litros.

As encargadas de encher de auga a caldeira, eran as súas fillas, principalmente a maior Fermina. Moitas veces non lle chegaba coa auga do pozo da casa e víanse na obriga de acarretar en sellas dende o río da Fontiña do Campo ou cando non, dos pozos dos veciños.

Coa caldeira chea de auga, botaban a "casca" (a caropa de pino) e o "tanino", pra cocela dándolle unha fervedura durante oito horas. Os tramallos e demais aparellos do día, non se mesturaban có “tanino”, so coa casca


a "casca" de caropa de pino
A casca  era feita coa caropa de pino ben moída con un pisón de madeira (rematado nunha ferradura ou grocha) e non valía calquer pino, tiña que ser pino silvestre. Adoitaban mercala nos serradoiros que as servían en sacos de 25Kg. O “tanino” era un produto que se mesturaba na coción para darlle máis consistencia (alquitrán, chapapote).

Esta infusión colada, botábase nunha pía onde xa estába a rede e había que deixalo afacer durante 24 horas, remenxendo de cando en vez. Pra éste traballo había un experto do que sempre bodaban man, e non era outro que aquel home que foi tan popular naqueles anos na Arousa: "Reipedro".


unha pía pra escorrir redes pequenas
Pasadas as 24 horas trasladábanse as redes á escorrideira, que non era senon outra pía cun sollado de madeira no fondo que permitira escorrela. Poñíanse varias, unha por riba de outra, polo que era frecuente a loita por ser o primeiro, pois a gravedade facía o seu traballo, e a rede dembaixo era a que quedaba mellor escorrida. Había verdadeiras rifas por acadar a mellor posición, o que obrigou ó Sr. Patón a levar un control das chegadas, anotando nunha libreta a orde estrita das encargas.


A derradeira fase deste laborioso proceso era acarretar os materiais encascados e tendelos a secar nun campo coa amplitude acaída, unhas veces no Campo de Riasón, outras no Aguiuncho…

Así era como saían ó mar os nosos devanceiros non hai tanto tempo, antes de que os novos materiais sintéticos marxinasen pró curruncho da historia a aqueles aparellos feitos de materia natural, como aconteceu con tantos outros, dende o mango dos Rastros ou dos Raños, ata os "palillos" das cordas, e aínda as propias Dornas, xa desprazadas dende hai anos polas Planeadoras.

Do mesmo xeito que éstas modernas farramentas de hoxendía serán desprazadas no futuro por outras aínda moito mais óptimas, froito do infatigable inxenio humán, aínda que, cada cal no seu tempo, proporcionando a mesma utilidade e mérito funcional. Lei de vida.  







(X.D.O. 2014)

Carnavales na Illa de Arousa

Un ano mais chegan os Carnavales, e neste do 2014 na Arousa moitos xa teñen todo preparado pra lucir con ilusión os disfraces, ou os mais "profesionais" rematando os, mais ou menos complexos aparellos das carrozas que, nalgúns casos durante os últimos meses, viñeron peparando con moito traballo, mais coa satisfacción que lles proporciona a súa contribución ó exito desta festa.As comparsas, pola súa banda, afinan nos derradeiros ensaios a música e a letra das súas sempre irónicas e mordaces letras coas que certamente nos irán sorprender doutravolta.



Como parte negativa deste ano temos que falar do malísimo tempo que tuvemos, pois aínda que xa sempre contamos có frío natural nesta época, este ano tamén nos acompanou o vento, cunha alerta bermella o Luns para todo o norte, e as abundantes choivas do Martes, festivo na Arousa. Semella que este ano os fenómemos meteorolóxicos que tanto nos castigaron durante todo o inverno, tamén quixeron participar na festa. Seguro que xa tamén escoitaron por aí algo da grande celebración que supoñen os Carnavais dos Carcamáns.

Pola nosa parte, fixemos o álbum que amosamos deseguido, recollendo algunhas das fotos que outros tantos amigos deixaron polas redes sociais pra compartiren con todos, instantáneas que amosan coa naturalidade de cada intre a viveza coa que a nosa Illa goza desta lúdica festa de ano en ano. Non en balde somos un dos pobos da Ría onde os Carnavais acadan a meirande relevancia, converténdonos durante estes días, e nomeadamente o luns de Carnaval, no referente festivo de toda a nosa contorna.

Se gostades da idea, podemos ampliar o album con mais fotos ou vídeos da festa deste 2014, converténdoo no mellor escaparate da nosa Arousa nestes días de disfrute carnavaleiro.


























-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------




Un ano mais xa pasaron os Carnavais da nosa Illa, para moitos a mellor e mais faranduleira festa da Illa, que xa é dicir, pois do mesmo xeito que somos xente correúda e chea de xenio, tamén pasamos por ser un dos pobos mais festeiros da nósa Ría.
Recoñecido mundialmente, e tamén en parte do estranxeiro...

Aquí vos deixamos este vídeo do desfile de Carrozas do 2013 que bén pode valer como resumo do que dou de sí o evento deste ano.



...Ou preme nas seguintes imaxes pró fruir dos completos álbums de fotos de Genaro Vázquez e José Carlos Cousido, tomadas o mesmo día:


non atopado ..... non atopado


     Vémonos o ano que vén !!